ကရင္႔ရုိးရာဒံုးအက
ကရင္လူမ်ဳိးတို႔၏ဘ၀ ကရင္လူမ်ိုးတို႔၏ အလွကို ထင္ဟပ္ေဖာ္က်ဴးေသာ အကတစ္မ်ဳိးကို ျပပါဟုဆိုလွ်င္ ကရင္လူမ်ဳိး တို႔ ျမတ္ႏုိးခင္တြယ္ေသာ ဒံုးအကကိုျပရေပလိမ္႔ မည္။ ဒံုးအကသည္ စုေပါင္း၍ သြက္လက္ျမဴး ၾကြေသာ စည္းလံုးညီညြတ္မႈကို အေျခခံသည္႔အကျဖစ္သည္။ ကရင္လူမ်ုိးတို႔ ညီညြတ္ေသာ အစဥ္ လည္းတက္ၾကြေသာ စိတ္ဓာတ္ကို ဒံုးအကတြင္ ျမင္ေတြ႕ႏိုင္သည္။ တက္ၾကြညီညြတ္ေသာ လူမ်ဳိး၏ ျမဴးၾကြ လႈပ္ရွားေသာ အကဟူ၍ ဆိုႏုိင္သည္။
ကရင္မ်ဳိးႏြယ္စုႏွင္႔ဒံုး အက
ကမၻာေပၚရွိတိုင္းျပည္ႏုိင္ငံအသီးသီးမွလူမ်ဳိးအသီးသီးတို႔သည္ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈအကမ်ား ရွိၾကသည္။ႏိုင္ငံႏွင္႔လူမ်ဳိးကိုလိုက္၍ယဥ္ေက်းမႈအရကိုယ္ပိုင္အကမ်ား၊တူရိယာမ်ားလည္းရွိၾကေပသည္။ ယင္းကိုယ္ပိုင္အကယဥ္ေက်းမႈကိုအမ်ဳိးသားဟန္၊အမ်ဳိးသားမာန္တို႔ျဖင္႔ထိန္းသိမ္းျခင္းျမွင္႔တင္ျခင္း ျပဳၾက
ကုန္သည္။ကရင္လူမ်ဳိးတို႔သည္လည္းရုိးရာ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈျဖစ္သည္႔ ဒံုးအကသည္ လူမ်ဳိးႏွင္႔အတူ တည္ရွိလာခဲ႔သည္။လူမ်ဳိး၏ယဥ္ေက်းမႈကိုယ္ပိုင္အေမြအႏွစ္အျဖစ္လည္းအစဥ္အဆက္ထိန္းသိမ္း၍ျပန္လည္
ေဖာ္ထုတ္ျခင္းေခတ္ႏွင္႔စနစ္တို႔ကိုထင္ဟပ္ႏုိင္ေသာျမွင္႔တင္ျခင္းကိုလည္းျပဳျမဲရွိၾကသည္။ ကရင္ဒံုးအကမွာျမဴးၾကြ၍ကိုယ္၊လက္၊ေျခ၊ေခါင္းတစ္ကိုယ္လံုးလႈပ္ရွား၍လ်င္ျမန္စြာကခုန္ရသည္။ ပမာႏႈိင္းေသာ္ကရင္ဒံုးအက၏လႈပ္ရွားမႈသည္အေနာက္တုိင္းမွအေအးဒဏ္မ်ားကာကြယ္ႏုိင္ရန္
ၿမဴးတူးလႈပ္ရွားေသာအကမ်ဳိးႏွင္႔ဆင္တူသေယာင္ရွိေနေပသည္။
ဒံုးအက၏မူလအစ
ကရင္ဒံုးအကသည္လူမႈေရးလုပ္ငန္းမ်ားကိုစုေပါင္းေဆာင္ရြက္ရာမွအစျပဳ၍ျဖစ္ေပၚခဲ႔သည္ဟု ေရွးဘိုးဘြားဘီဘင္တို႔က အဆိုျပဳထားရစ္ခဲ႔ၾကသည္။ ကျခင္း ခုန္ျခင္းမျပဳႏုိင္ခဲ႔သည္႔ အစဦးပိုင္းတြင္ သီဆိုျခင္းကိုစခဲ႔သည္။ ယင္းမွတီးမႈတ္ျခင္း ထို႔ေနာက္သီဆိုျခင္းႏွင္႔ တြဲ၍ တီးမႈတ္ျခင္း ရွိလာ၏။ ထိုသို႔သီဆိုျခင္း တီမႈတ္ျခင္း တြဲလာ၍ မေရွးမေႏွာင္းပင္ ကခုန္ျခင္းကိုပါ တြဲ၍ သီဆိုကခုန္လာခဲ႔ၾကသည္။
သမိုင္းအရ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ ပါးမီးယား ကုန္းျပင္ျမင္႔မွ ဆင္းသက္ခဲ႔ဲၿပီး အဆင္႔ဆင္႔ ေျပာင္းေရြ႔လာခဲ႔ရာ ဂိုဘိီသဲကႏၱာရကိုျဖတ္ေက်ာ္ၿပီးတိဗက္ကုန္းျပင္ျမင္႔အေရွ႔တရုတ္ျပည္ယန္စီက်န္ျမစ္အနီးေတာေတာင္မ်ားတြင္ ႏွစ္ပါင္းမ်ားစြာ အေျခစိုက္ေနထိုင္ခဲ႔သည္ဟုဆိုသည္။ထိုေဒသမ်ားတြင္ေနထိုင္ခဲ႔စဥ္ေတာင္ယာမ်ားကိုအဓိကလုပ္ကိုင္
စားေသာက္ၾကသည္။ေတာင္ယာမွစပါးရိတ္သိမ္း၍တလင္းမ်ားတြင္စပါးမ်ားကိေျခြခ်နယ္သည္႔အခါ အမ်ဳိးသားအမ်ဳိးသမီးတို႔ကညီညီညာညာေတး၊ကဗ်ာ၊လကၤာမ်ားကိုသီဆိုၾကသည္။ထို႔သိုသီဆိုရာတြင္အမ်ဳိးသားအခ်ဳိ႔ကေကာက္ႏွံစပါးသီးႏွံမ်ားကိုပိုမိုေကာင္းမြန္၍ ပိုမိုထြက္ရွိျခင္းကို ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ကခုန္ၾကသည္။
ကရင္လူမ်ဳိးတို႔၏ဘ၀ ကရင္လူမ်ိုးတို႔၏ အလွကို ထင္ဟပ္ေဖာ္က်ဴးေသာ အကတစ္မ်ဳိးကို ျပပါဟုဆိုလွ်င္ ကရင္လူမ်ဳိး တို႔ ျမတ္ႏုိးခင္တြယ္ေသာ ဒံုးအကကိုျပရေပလိမ္႔ မည္။ ဒံုးအကသည္ စုေပါင္း၍ သြက္လက္ျမဴး ၾကြေသာ စည္းလံုးညီညြတ္မႈကို အေျခခံသည္႔အကျဖစ္သည္။ ကရင္လူမ်ုိးတို႔ ညီညြတ္ေသာ အစဥ္ လည္းတက္ၾကြေသာ စိတ္ဓာတ္ကို ဒံုးအကတြင္ ျမင္ေတြ႕ႏိုင္သည္။ တက္ၾကြညီညြတ္ေသာ လူမ်ဳိး၏ ျမဴးၾကြ လႈပ္ရွားေသာ အကဟူ၍ ဆိုႏုိင္သည္။
ကရင္မ်ဳိးႏြယ္စုႏွင္႔ဒံုး အက
ကမၻာေပၚရွိတိုင္းျပည္ႏုိင္ငံအသီးသီးမွလူမ်ဳိးအသီးသီးတို႔သည္ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈအကမ်ား ရွိၾကသည္။ႏိုင္ငံႏွင္႔လူမ်ဳိးကိုလိုက္၍ယဥ္ေက်းမႈအရကိုယ္ပိုင္အကမ်ား၊တူရိယာမ်ားလည္းရွိၾကေပသည္။ ယင္းကိုယ္ပိုင္အကယဥ္ေက်းမႈကိုအမ်ဳိးသားဟန္၊အမ်ဳိးသားမာန္တို႔ျဖင္႔ထိန္းသိမ္းျခင္းျမွင္႔တင္ျခင္း ျပဳၾက
ကုန္သည္။ကရင္လူမ်ဳိးတို႔သည္လည္းရုိးရာ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈျဖစ္သည္႔ ဒံုးအကသည္ လူမ်ဳိးႏွင္႔အတူ တည္ရွိလာခဲ႔သည္။လူမ်ဳိး၏ယဥ္ေက်းမႈကိုယ္ပိုင္အေမြအႏွစ္အျဖစ္လည္းအစဥ္အဆက္ထိန္းသိမ္း၍ျပန္လည္
ေဖာ္ထုတ္ျခင္းေခတ္ႏွင္႔စနစ္တို႔ကိုထင္ဟပ္ႏုိင္ေသာျမွင္႔တင္ျခင္းကိုလည္းျပဳျမဲရွိၾကသည္။ ကရင္ဒံုးအကမွာျမဴးၾကြ၍ကိုယ္၊လက္၊ေျခ၊ေခါင္းတစ္ကိုယ္လံုးလႈပ္ရွား၍လ်င္ျမန္စြာကခုန္ရသည္။ ပမာႏႈိင္းေသာ္ကရင္ဒံုးအက၏လႈပ္ရွားမႈသည္အေနာက္တုိင္းမွအေအးဒဏ္မ်ားကာကြယ္ႏုိင္ရန္
ၿမဴးတူးလႈပ္ရွားေသာအကမ်ဳိးႏွင္႔ဆင္တူသေယာင္ရွိေနေပသည္။
ဒံုးအက၏မူလအစ
ကရင္ဒံုးအကသည္လူမႈေရးလုပ္ငန္းမ်ားကိုစုေပါင္းေဆာင္ရြက္ရာမွအစျပဳ၍ျဖစ္ေပၚခဲ႔သည္ဟု ေရွးဘိုးဘြားဘီဘင္တို႔က အဆိုျပဳထားရစ္ခဲ႔ၾကသည္။ ကျခင္း ခုန္ျခင္းမျပဳႏုိင္ခဲ႔သည္႔ အစဦးပိုင္းတြင္ သီဆိုျခင္းကိုစခဲ႔သည္။ ယင္းမွတီးမႈတ္ျခင္း ထို႔ေနာက္သီဆိုျခင္းႏွင္႔ တြဲ၍ တီးမႈတ္ျခင္း ရွိလာ၏။ ထိုသို႔သီဆိုျခင္း တီမႈတ္ျခင္း တြဲလာ၍ မေရွးမေႏွာင္းပင္ ကခုန္ျခင္းကိုပါ တြဲ၍ သီဆိုကခုန္လာခဲ႔ၾကသည္။
သမိုင္းအရ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ ပါးမီးယား ကုန္းျပင္ျမင္႔မွ ဆင္းသက္ခဲ႔ဲၿပီး အဆင္႔ဆင္႔ ေျပာင္းေရြ႔လာခဲ႔ရာ ဂိုဘိီသဲကႏၱာရကိုျဖတ္ေက်ာ္ၿပီးတိဗက္ကုန္းျပင္ျမင္႔အေရွ႔တရုတ္ျပည္ယန္စီက်န္ျမစ္အနီးေတာေတာင္မ်ားတြင္ ႏွစ္ပါင္းမ်ားစြာ အေျခစိုက္ေနထိုင္ခဲ႔သည္ဟုဆိုသည္။ထိုေဒသမ်ားတြင္ေနထိုင္ခဲ႔စဥ္ေတာင္ယာမ်ားကိုအဓိကလုပ္ကိုင္
စားေသာက္ၾကသည္။ေတာင္ယာမွစပါးရိတ္သိမ္း၍တလင္းမ်ားတြင္စပါးမ်ားကိေျခြခ်နယ္သည္႔အခါ အမ်ဳိးသားအမ်ဳိးသမီးတို႔ကညီညီညာညာေတး၊ကဗ်ာ၊လကၤာမ်ားကိုသီဆိုၾကသည္။ထို႔သိုသီဆိုရာတြင္အမ်ဳိးသားအခ်ဳိ႔ကေကာက္ႏွံစပါးသီးႏွံမ်ားကိုပိုမိုေကာင္းမြန္၍ ပိုမိုထြက္ရွိျခင္းကို ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ကခုန္ၾကသည္။
မ်ဳိးမည္ေထြျပား ဒံုးအကမ်ား
ကရင္ဒံုးအကသည္ေခတ္အလိုက္လူေနမႈစနစ္ကိုထင္ဟပ္၍တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာခဲ႔ၿပီးထိုသို႔ေျပာင္းလဲမႈတြင္
ဒံုးအမ်ဳိးအစားကိုလိုက္၍တည္ရွိေနၾကသည္။ေခတ္ႏွင္႔စနစ္တို႔၏အခိ်န္အခါအရလည္း ဒံုးအမ်ဳိးအစားမ်ားကို ခြဲျခား၍ ေခၚေ၀ၚၾကသည္။
(၁) ေရွးေဟာင္းဒံုးအက
ကရင္ဒံုးအကသည္ေခတ္အလိုက္လူေနမႈစနစ္ကိုထင္ဟပ္၍တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာခဲ႔ၿပီးထိုသို႔ေျပာင္းလဲမႈတြင္
ဒံုးအမ်ဳိးအစားကိုလိုက္၍တည္ရွိေနၾကသည္။ေခတ္ႏွင္႔စနစ္တို႔၏အခိ်န္အခါအရလည္း ဒံုးအမ်ဳိးအစားမ်ားကို ခြဲျခား၍ ေခၚေ၀ၚၾကသည္။
(၁) ေရွးေဟာင္းဒံုးအက
(၂) ဇာတ္လမ္းဒံုး
(၃) သူ႔သေဘာသူေဆာင္ေသာဒံုး
(၄) အမဂၤလာဒံုး
(၅) ေမာင္ရုိ႔ဒံုး
(၆) ကေလးသူငယ္ဒံုး
(၇) အမ်ဳိးသမီးပ်ဳိဒံုး
(၈) လူပ်ဳိဒံုး
(၉) အပ်ဳိလူပ်ဳိဒံုး တုိ႔ျဖစ္ပါသည္။
0 comments:
Post a Comment